Osmanlı imparatorluğu neden çökmüştür?

İÇ NEDENLER
1. Din faktörü, özellikle ulema olarak bilinen din adamlarının batının Katolik kilisesine benzer yollar izlemesi, başta eğitim sistemi olmak üzere tüm devlet yapısının yıkılmasına neden olmuştur.
2. Devlet yönetimine devşirmelerden gelenlerle birlikte millet-devlet bağı kopmaya başlamıştır.
3. Gelir düşmüş, ekonomik yapı bozulmuş, buna bağlı olarak toprak düzeni bozulmuştur. Bunun yanında nüfusun da artmasıyla göçler başlamıştır. Bu durum iç güvenliğin zayıflamasıyla sonuçlanmıştır.
4. Toprak düzeninin bozulması sadece göçleri getirmemiş, artan vergi yükü halkı ayaklanmaya yönlendirmiştir.
5. Ek olarak, işsizliğin de artışı, eğitimli işsiz kesiminin de bu ayaklanmalara dahil olmasına yol açmıştır.
DIŞ NEDENLER
1. Avrupa Rönesans’ı ve reformu yaşamış, böylece doğudan gelen teknoloji ve bilgiyle de uygarlıkta hız kazanmıştır.
2. Avrupa’nın güçlenmesi Osmanlı devleti için tehdit oluşturmaya başlamıştır.
3. Yine Avrupa’nın deniz keşifleri sayesinde gerek maddi gerekse bilgi birikimi yönünden zenginleşmesinin Osmanlı devleti üzerine etkisi olumsuz olmuştur.
4. Yukarıdaki üç madde sonucunda bilimsel alanda ve insan hakları konusunda ciddi bir ivme kazanan Avrupa’da yayılan siyasi görüşler, Osmanlı imparatorluğu çatısı altında bulunan ulusların ayrılmalarına yol açmış, devletin çöküş sürecini hızlandırmıştır.
5. Osmanlı devleti tarafından Avrupa ülkelerine sağlanan ekonomik imtiyazlar, ilerleyen dönemde hem mali hem de adli alanda Osmanlı halkının aleyhine çalışmış, devletin siyasi bağımsızlığını zedelemeye başlamıştır.