Cognitive dissonance teorisinin temeli insanın yaptığı veya düşündüğü bir şeyle çelişmemesi için kendini bilinçsiz bir şekilde o şey doğrultusunda düşünmeye ve davranmaya yöneltmesidir.
Örneğin bize benzer insanları sevmeye kendimizi zorlayabiliriz. sebep de şudur; kendimize benzeyen kişiden hoşlanmazsak kendimizden de hoşlanmamış oluruz bir şekilde ve bu da rahatsız edicidir. bu yüzden kendimizi, bize benzeyen kişiyi sevmeye zorlayabiliriz.
Bilişsel çelişki, temelde istenmeyen bir yola girilmesi veya yöntemin belirlenmesi sürecidir. Aslında bize zararlı olan şeyi bile bile yine onu seçmek gibi bir şey. Yani bile bile lades.
Insanın yaptığı ve düşündüğü şeyle çelişmesi yada yaptıkları ile dusunduklerinin aynı olmamasi gibi şeyler cıktı karşıma bilmiyordum araştırıp görmüş oldum
İstenilmeyen bir yol yada yöntemle bir bilimsel projenin çözülmesi işlemine denilir diye biliyorum
Bize doğduğumuz günden itibaren çevremiz ve ailemiz tarafından bazı şeyler benimsetilir. Kültürümüz, inandığımız din, büyüklere saygı, hayvanlara davranma şekli vs.... Zamanla bilincimiz oturduğunda ve belli bir yaşa geldiğimizde bunları sorgulamaya bazı doğruları görmeye başlarız. Bu doğrular bazen küçükken bize öğretilen şeylerden farklı geldiğinde bu “bilişsel çelişki” kuramı ortaya çıkar. İnanmak istediğimiz doğruları irademizle reddederiz ve bilinçaltımızda kendimizi kandırmaya devam ederiz. Kendi doğrularımızı benimser ve bilimsel gerçekler bile olsa yalanlarız.
Acar Baltaş, insanların temel inançlarıyla çelişen bir durumla karşılaştıkları zaman yaşadıkları aşırı rahatsızlık hali ve zihinsel stres olarak tanımlamış bilişsel çelişkiyi. Böyle bir rahatsızlık duyan kişinin bundan kurtulma yolları ise Leon Festinger’in bilişsel çelişki kuramında açıklanmış. Buna göre, kişi ya kendi içinde uyum sağlama ya da çelişkiyi ortaya koyan bilgi ve durumlardan aktif kaçınma yollarını izliyormuş.
Örneğin, zararlı olduğunu bildiğim halde sigara içmeye devam etmem bende bir bilişsel çelişki yaratıyor. Peki bu çelişkiyle nasıl başa çıkıyorum (bırakmadığıma göre uyum sağlamıyorum)? Kendimi kandırarak bu yükü azaltmaya çalışıyorum. Doktorun biri bana "sizin sigaraya aşıksınız" demişti; ona sığınıyor, bunu daha sevimli hale getirmeye ya da kopmak olanaksız birşeymiş gibi algılamaya yöneliyorum. Yok arkadaş ben bırakacağım bu mereti.
Bilişsel çelişki kuramı , insanın karanlık tarafına ışık tutan bir fener dir. İnsanlar psikolojik olarak çelişki durumuna düşmesini ifade eder. Örneğin ben ders çalışıyorum babam ağzını şapirdatarak elma yiyor ve ben ders calisamama rağmen babam bana rahatsız oluyormusun diye sorduğunda ona daha önce böyle olaylar silsilesinde kızdığı dövdüğü için hayır olarak çelişkili olarak cevap vermeyi ifade eder
Yaptıklarımız ve düşündüklerimizin farklı olduğunu anlatır bize. Yanlış olduğunu bile bile gözümüzü karartarak yaptığımız şeyler diyebiliriz çünkü bilinç altımıza bu şekilde yerleştirilmiştir. Yaparken de bu bilişsel çelişkiyi yaşarız işte hep soru işareti ile çalışıp yapmaya devam ederiz.
Kişinin edindiği öğretilerin gerçekler tarafından yanlışlandığında kişinin zihnen yaşadığı çelişki halidir.
İnsan davranışlarını ve düşüncelerini geçmiş deneyim ve değerlere göre şekil alması Bilişsel Çelişki olarak nitelendirilir. Örnek verecek olursak, mesela bir kadın uzaktan bir kişiye aşık olabilir kadının çevreside aşık olduğu adamı iyi biri olarak tanımlar fakat aşık olduğu adamın bir katil olduğunu öğrense toplum tarafından kötü olarak nitelendirilecektir. Yani bu durumda kadın bilişsel bir çelişkiye düşecektir.
insanın kendi bilişsel durumu ile çelişmesi olarak söylenebilir belkide yani kendi sevdiginiz bir durumu başkası yaptıgında aa ne garip biri onu mu yapıyor dersiniz ama belli bir zaman sonra sizde bunu yapasınızn ve kendiniz ile çelişmiş olursunuz
Bu konu hakkında pek bir bilgim yok ama soruya gelen cevaplara baktığımda bilişsel çelişki insanın kendi yaptığı veya düşündüğü bir şey ile çelişmesi olduğunu gördüm.
Ben çok tatlı seven ve şeker tüketen bir insanım.Zararlarını biliyorum ama kendimi alıkoyamıyorum.Bile bile yapıyorum.Kendimle çelişiyorum.Siz benim dediğimi yapın ama yaptığımı yapmayın :))
En iyi açıklayan dediğimi yap , yaptığımı yapma mantalitesini göz önüne seriyor.
Davranışlarınızdaki çelişki durumudur. Yapmam dediğiniz büyük konuştuğunuz ne varsa bir gün kapınızdadır.
Bilişsel çekimi bir kuramdır ve bu kurama göre insanlar davranışlarını ve düşüncelerini geçmiş deneyimlerine ve değerlerine göre belirlerler ve bu aslında normaldir. Yani insan yaşadıklarına göre karar verir. Sadece okudukları burada etkili olmaz.
Sigara için insanlar bilişsel çelişkiye düşüyorlar her zaman zararlı olduğunu biliyorlar ama içmeye devam ediyorlar.
Doktor hastasına kesinlikle sigara içme der ama kendisi içiyordur. Dediğimi yap yaptığımı yapma hesabı yani.
Yapılanın ve düşünülenin çelişmesi diye biliyorum.
Kişinin davranışları ile düşünceleri arasındaki çelişkidir Örneğin bir birey içki içmenin dinimizde yasak olduğunu bilir ama yine de gidip içer ya da işte namaz kılmanın farz olduğunu bilir ama yine de namaz kılmaz
Bilişsel çelişki tutarsızlık ile aynı anlamı taşır.İnsanın kendisi ile çelişki söz konusu olduğu zaman meydana gelen bir durumdur.Tutarsızlık ta böyledir söyledikleri ile yaptıklarının uyuşmamasından kaynaklanır.
Anne baba çocuğuna yalan söylemenin yanlış olduğunu anlatırken bir taraftan da yalan söyletebilir. Mesela telefonla arandığında kendisinin müsait olmadığını söyletebilir. Burada sözü ile davranışları arasında çelişki söz konusudur.
Aradığın bilgi, eğlence ve arkadaşlar burada.