İlk Türk İslam devletlerin de Toprak yönetimi ve ekonominin özelleri nelerdir?

Toprak teşkilatı:
1- Miri topraklar.
2- Mülk topraklar
a)Miri topraklar:Mülkiyeti devlete ait olan topraklara miri toprak adı verilmiştir. Miri arazi 3 ana gruba ayrılır.
1-Has arazi :Geliri hükümdara ve ailesine ait olan bağ, bahçe , tarla gibi topraklardır.
Bu topraklardan alınan vergiler doğrudan hükümdarın hazinesine aktarılırdı
Has arazinin gelirleriyle hükümdar ve ailesinin masrafları karşılanırdı.
2-İkta arazi:Ülke topraklarının vergi gelirlerine göre bölümlere ayrılmasına ikta denir.
İkta sistemi, Türk tarihinde ilk kez vezir nizamü"l -mülk"ün önerisiyle Büyük selçuklu devleti"nde uygulamaya konulmuştur.
İkta sistemin de hizmeti geçen bazı devlet görevlilerine ( vali, komutan,asker gibi maaşlarına karşılık belirli bir miktar toprak verilir, topraktan elde edilen gelirin bir kısmıyla kendi maaşlarını karşılarlardı , bir kısmıyla da atlı asker beslenirdi.
Bu sistemde toprağın mülkiyeti, devlete , vergileri toplama hakkı ikta sahibine , toprağı işleme hakkı ise köylülere aitti.
3-Vakıf arazi: Medrese, darüşşifa, imarethane, cami, hamam , çeşme gibi sosyal amaçlı ( hayır işleri için) kurulan kurumların giderleri için ayrılan topraklardır.
Doğrudan topluma hizmet amaçlı kullanılan vakıf topraklar, satılamaz , kiraya verilemez, devredilemez ve miras bırakılamazdı.
b) Mülk topraklar: Mülkiyeti şahıslara ait olan topraklara ise mülk arazi adı verilmiştir. Bu topraklar şahsi olup , ev,bağ, bahçe gibi taşınmaz mallardır.
Mülki arazi de 2 gruba ayrılır.Bunlar öşri ve haraci topraklardır. Müslümanlara ait topraklara öşri , gayr-i müslimlere ait olan topraklara ise haraci toprak denmiştir.
Mülk topraklar , hizmeti geçen kişilere devlet tarafından ödül olarak verilebildiği gibi , atadan miras olarak da kalabilmiştir.
Ekonomi ise Türk - islam devletlerin de toprak dışında ekonomi, hayvancılık, ticaret , dokumacılık, madencilik ve el sanatlarına dayalıdır.
Baharat yolu ve İpek yolu ticari hayatın canlanmasında önemli rol oynamıştır.
Ticari hayatta, Abbasilere ait olan ve aynı işi yapan esnafların oluşturduğu meslek örgütlenmesi anlamına gelen fütüvvet teşkilatı da önemli bir fonksiyona sahipti. Bu meslek örgütlenmelerine gayr-i müslimler üye olmazdı.
Füttüvvet teşkilatı, Anadolu Selçuklu devletinde Ahilik teşkilatı , Osmanlı dönemin de ise lonca teşkilatı adı ile varlığını sürdürmüştür.