İslamiyet öncesi Türk devletlerin de din ve inanış nasıldı?

İslamiyet öncesi Türk devletlerin de din ve inanış toplumun sadece sosyal yaşamını şekillendirmiş, devlet işlerine karıştırılmamıştır. Bu yüzden devletler teokratik bir nitelik göstermez. Eski Türklerde çok tanrılı bir inanç sistemi vardır. Bunlar
1 -Gök tanrı inancı(Tengricilik); İslam öncesi Türk devletlerin de en yaygın inançtır. Bu inançta Tanrı tektir ve soyuttur. Tengri kelimesi, günümüz türkçesi"ndeki "tanrı" anlamına gelmekte olup, orhun kitabeleri"nde çözülen ilk kelimedir. Tanrı insanlara yol gösterir ve onlara hükmeder. Kurban kesme geleneği vardır. Temizlik önemli bir unsurdur. Din adamlarına kam ya da baskı adı verilmiştir.
kamların giysilerine ise "manyak" adı verilmiştir.
2- Toteizm : En eski inançtır. Kutsal olduğu kabul edilen bitki ya da hayvanlara saygıyı ifade eder.
kutsal varlıklara "ongun" denirdi.
Türklerin kutsal saydığı ve kendisini temsil ettiğine inandığı hayvan ise kurt"tur.
3- Şamanizm:İslam öncesi Türk devletlerin de en önemli inançlardan biridir. Şamanizm bir din olmayıp, büyü ve sihre dayanan inanç sistemidir. Şamanizm"de din adamlarına şaman, kam ya da baskı adı verilmiştir.
4- Natürizm(Doğalar kültü-Tabiat varlıklarına inanma): Dağ, tepe , ırmak güneş gibi varlıklar da bir takım gizli güçlerin olduğuna inanılmasıdır . Bu inanca Natürizm adı verilmektedir.
Doğada olduğu düşünülen bu gizli güçlere idig - yer- su gibi isimler vermişlerdir.
5- Animizm(Atalar kültü):Ölmüş büyüklerin (ataların) ruhlarına inanmadır. Bu inanca ayrıca Atalar kültü inancı denmektedir.
Ölmüş büyüklerin ruhlarının yaşayan türleri koruyacağına inanmışlardır.
Ayrıca Türklerin kabul ettiği diğer dinler ise şöyledir:
Budizm: Uygurlar, Türgişler
Manihaizm: Uygurlar.
Hıristiyanlık: Avarlar, Macarlar, Bulgarlar, Peçenekler, uzlar ve Kumanlardır.
Musevilik: Hazarlar.
İslamiyet: Karluklar, oğuzlar ve İtil Bulgarları benimsemişlerdir.