Coğrafya kader midir? Orta doğu ülkelerinin bu hali coğrafyadan mi yanlış yönetimden mi?

Evet coğrafya bir bakıma kaderdir. Osmanlı mesela kurulduğu dönemde Bizansın kötü olması sayesinde hızlı bir şekilde büyüdü. Başka coğrafyada olsaydı bu olmazdı.