+2

Osmanlı'daki "Menzil Teşkilatı" nedir?

3+ yıl   terstepki   - Eğitim
2 0
1 yanıt - paylaş
+1

Menzil Osmanlı devletinde resmi haberleşmeyi sağlayan posta teşkilatı ve ordunun konukladığı noktalara verilen bir addır.
Manası konaklamak, misafir olmak olan nüzul kökünden türemiştir. Menzilin manası ise iki konak arası, bir konak yol; posta ve posta tatarları beygirlerinin bulunduğu mahal manalarına gelir. Osmanlı devletinde daha çok resmi haberleşmeyi sağlayan posta teşkilatını ifade eder. Haberleşme teşkilatı Ortaçağ İslam ve Türk devletleri ile Moğollar ve İlhanlılarda farklı isimlerde görülmektedir. Osmanlı her ikisinden etkilenerek bu sistemi kullanmıştır.
Ulak adı verilen kişilerin görev aldığı bu teşkilat Osmanlının ilk devirlerinde çok sistemli değildi. Ulaklar görevleri sebebiyle olumsuz olaylara neden olacak çeşitli imtiyazlara sahipti. Ulaklar ihtiyaç duymaları halinde hay¬vanlara el koyabilir, geçtikleri yerlerde hayvanlarının ve kendilerinin iaşesi temin edilirdi. Hareket serbestliği olan ulakla¬rın ellerindeki ulak hükmünü kullanarak halka eziyet etmeleri üzerine Kanunî Sul¬tan Süleyman devrinde Veziriazam Lütfi Paşa menzil sistemini yeni baştan teşkilâtlandırdı. Belirli güzergâhlarda menzil adında konaklama istasyon¬ları kurulup çevre ahalisi de menzilci ta¬yin edilerek yeni bir haberleşme sistemi oluşturuldu. Ülkenin her tarafına ulaşan yolların merkezi İstanbul olup Anadolu ve Rumeli yönlerinde üç ana kola ayrılır¬dı. Bu ana kollar da birbirine tali yollarla bağlanırdı. Bir bölgenin menzil olarak seçilmesi için aradaki mesafenin ulakların işlerini yapmalarına engel teşkil edecek derecede olması etkili olmuştur. Ayrıca menzil noktalarının belirlenmesinde sefer esnasında ordunun dinlenme ve iaşe akışının kolayca yapılabilecek olması etkili olmuştur. Menzil noktalarının arasındaki mesafe eşit olmayıp bölgenin şartlarına göre iki nokta arasında 3 saatten 28 saate kadar değişme gösteren aralıklarda menzil noktaları tespit edilmiştir. Menzil tayin edilmeyen ancak ulakların konaklamak zorunda kaldığı ara mahallerdeki halk ulakların ihtiyaçlarını karşılamakla mükellef idiler.
Menziller başlangıçta serhadlerden merkeze haber akışını sağlamak için kurulmuşken zamanla seferlerde ordunun iaşesini sağlamak, özel haberleşmeler, şehirlerarası irtibatın sağlanması gibi amaçlara hizmet eder hale gelmiştir.
En mühim rolünü askeri alanda gösteren menzil teşkilatı sürekli seferlere çıkan Osmanlı devleti hem yiyecek ihtiyacının karşılanmasında hem de merkez ile haberleşmede görev almışlardır.
Osmanlı devletine gelen elçilerin ve dışarıya giden Osmanlı elçilerinin menzillere uğradığını ve gelenlerin masraflarının devletçe karşılandığını, gidenlerin masraflarının ise vergiden düşmek suretiyle menzilciler tarafından karşılandığını biliyoruz. Elçiler dışında görevli devlet memurları da menzilden faydalanırdı. Zaman zaman siviller tarafından yasak olmasına rağmen menziller kullanılmıştır.

1 0
0 yorum - paylaş -

Özel bir cevabı görüntülemektesiniz, tüm cevapları görüntüleyin.

Arkadaşların Ahmetesor'da senden habersiz para kazanıyor olabilir.

para kazan