Geçen yüzyılda yaşam süresinin tıp biliminin gelişimine bağlı olarak artışından bahsedilir, hatta coğrafya onuncu sınıf lise kitabında ders olarak işlenilir; ama buna karşın dikkatimi çeken şudur ki günümüzden yüzyıllar öncesi yaşamış tanınmış insanların biyografilerinde yaşam bazılarının -hatta çoğunun- yaşam sürelerinin günümüzdeki kadar uzun olduğuna rastlamaktayız, bunun tam olarak sebebi nedir? Bu artış bir yüzyıldan daha büyük bir ölçekte mi gerçekleşti? Veya bu bahsi geçen artış, erken yaşta ölen kişilerin sayısındaki azalma mı?"
Aslında bunun pek çok sebebi olabilir. Evet, tıp ömrümüzü uzattı ve uzatıyor; ancak öte yandan, gelişen teknoloji, bundan yüzyıllarca önce insanların hayal dahi edemeyeceği tehlikeleri de beraberinde getiriyor. En azından, odanızda uyurken, odada bulunan elektronik aletlerden yayımlanan radyasyonu düşünün. Ki daha yüzbinlerce yeni olgu, sağlığımıza tehdit oluşturacak şekilde hayatımıza girdi.
Genellikle eskiden insanların erken ölme sebebi, elbette hem evrimsel geçmişimizde, hem de insanların yaşam biçimlerinde aranmalıdır. İlk kısmı oldukça açıktır; çünkü vahşi doğada bir türün bireylerinin, belli bir ortalamadan uzun süre yaşaması, doğal kaynakların israfı anlamına gelecektir. Dolayısıyla doğanın tüm türler üzerinde Doğal Seçilim etkisiyle ömürlerinde kısaltıcı bir etkisi vardır. İnsan, vahşi yaşam zincirinden çıkarak aslında bunu bir nebze olsun kırmıştır (ve şu anda kaynakları nasıl sömürdüğümüzün farkındasınızdır). Öte yandan, eski zamanlarda insanlar çok daha sağlıklı yaşayabilme şansına da sahiplerdi. Yiyeceklerin tümü organikti, insanlar sürekli bağ-bahçelerinde çalışıyorlardı. Bunlar, insanın ömrünü fiziksel olarak arttıran etmenlerdir. Ayrıca, örneğin Antik Yunan'da pek çok düşünür bulunmaktaydı. Düşünme ve özellikle okuma/yazma faaliyeti, insanın mental ömrünü uzatan faktörlerin başında gelir. Çünkü beyin kolay kolay pes etmez ve yaşlanmaz, dolayısıyla beyinden vücudun kalanına giden bilgiler daha uzun yıllar kesilmez.
İşte bu parametrelerin farklı kombinasyonları, kişilerin devirler boyu ömrünü belirlemektedir. Evet, elbette eski çağlarda da uzun ömürlü bir dolu insan olmuştur; ancak siz sadece biyografisi bulunanlara bakarak (ki çoğunlukta olduklarını düşünmüyoruz, ya da örnek genişliğiniz sınırlı olabilir) tüm popülasyonu değerlendiremezsiniz, bu hata olur. Bildiğimiz kadarıyla, popülasyon içi ortalama olarak bakıldığında, yani bir devirde yaşamış tüm insanların ortalama ömürleri kıyaslandığında, seneler geçtikçe tıp biliminin özverili çabaları sayesinde ömrümüz az çok artmaktadır. Günümüzde de 30-40 yaşında ölen pek çok ünlü, yazar, şair, bilim insanı vardır; ancak bu, 21. yüzyılda insan ömrünün bununla sınırlı olduğunu göstermez.
KAYNAK: https://evrimagaci.org/insan-omru-uzunlugu-ve-evrim-188
Arkadaşların Ahmetesor'da senden habersiz para kazanıyor olabilir.